?акимов Рахмат?он, Oftob.com : “Мо ба худ нишон додан? ?астем, ки як манбаъи номдор ва муфид офарида метавонем”

Имр?за ме?мни мо, устоди донишго?, яке аз асосгузорони лои?аи oftob.com ва oftob.ru, ро?бари гур??и барноманависон ?акимов Рахмат?он мебошанд. Ра?мат?он исти?оаткунандаи Ху?анди бостони буда, айни замон дар ширкати мобилии Tcell кор мекунанд.

Дар аввал мехостем каме маълумот дар бораи Шумо хонда бошем. Оиди фаъолияти кор? ва саргарм? дар ва?т?ои хол??
Ман, ?акимов Рахмат?он, соли таваллудам 1976, ша?рванди ?ум?урии То?икистон. Дар Ху?анд кор ва зиндаг? мекунам. Яке аз асосгузорони лои?а?ои интернетии oftob.com ва oftob.ru мебошам.

Рахмат?он , ч? сабаб шуд, ки шумо ин со?аи барномасозиро ?амчун касб интихоб кардед?
Дар мактаби ?амагон? та?сил мекардам. Аз р?зе, ки дар мактаби мо синфи компютер? пайдо шуд, ?аёт ранги дигар гирифт. Шав?и аёми мактаб? тадри?ан ба касб мубаддал гашт. Мехостам ин ?о номи муаллими информатикаи мактабамон ?омидов Рустам?онро ?айд кунам, ки саба??ои аввалинро аз он кас гирифтаам.
Интернет-лои?аи oftob.com аз ч? о?оз шуд?
Барои офаридани web-са?ифа?о забон?ои HTML ва PHP, бидуни дигар?о, истифода мешаванд. Ман ом?хтани ин забон?оро соли 2000 о?оз намудам. Устоди аввалини ман дар со?аи бунёди web-са?ифа?о Талъат Н?монов мебошанд, ки дар ?ум?урии мо мутахассиси шинохтаи со?аи ICT ?астанд.
Баробари ом?хтани барномасоз? барои Web ман бо таълими он ба дигарон маш?ул шудам ва ?астам, ба ?адри дониш албатта. Соли 2008 бо соби? ду шогирдам Эркин Холматов ва Фахриддин Собиров тасмим гирифтем, ки web-сайти oftob.com барпо ди?ем ва дар он маводи таълимиро ба забони то?ик? оид ба барномасоз? ва инчунин лу?ат?оро ?орй намоем. Фахриддин ва Эркин?он айни ?ол дар со?аи web-барномасоз? бобарор фаъолият мебаранд. Ин ду нафар ме?натдуст ва ?обилияти худомузии худодод доранд. Бовар? дорам, ки нати?а?ои а?оиб мегиранд, ки фахри мо хо?ад буд, InshaAllah.

oftob.com ч? гуна сохта шудааст? Дар асоси кадом нармафзор амал мекунад?

Oftob.com дар асоси CMS Joomla 2.5 сохта шуда аст. Функсионали иловаг? бо истифодаи jQuery ва технологияи AJAX сохта шудаанд. Дар тарафи сервер Apache 2, PHP 5, MySQL 5 насб шудаанд. Яъне вебсайт пурра дар асоси нармафзори озод ва кушодасос (FOSS) амал мекунад. Ч? тавре ки мебинед, ки фикр?ое, ки устод Асомиддин Атоев (раиси ТШСИ) оиди НОКА тар?иб мекунанд, дар шароити ма?алл? низ асоси во?е? доранд.

Фар?ияти oftob.com аз дигар расона?ои ом?зиш? дар чист?
Саволи мушкил. Ч? хеле ки гуфтед web-сайт?ои дигар мав?уданд, ки маводи таълим? ва ё лу?ат?оро пешни?од мекунанд. Ра?обати муайяне ?аст. Фар?ияте, ки лои?аи моро сифатан аълотар аз дигарон гардонад, ?ан?з нест.

Асосан хонандаи ма?садноки oftob.com ки?оанд?

Мувофи?и нишондод?ои ширкати ИнфоСтарз (омори hotlog.ru) соли ?ор? ми?дори миёнаи ташрифкунандагони сайти oftob.com дар як р?з ба 640 нафар баробар аст: 60% — аз Русия, 9% — аз То?икистон, 9% — ?азо?истон, 5% — аз Аврупо мебошанд.
Дар асоси маълумоте, ки Mail.Ru ?амъ карда тавонистааст (омори top.mail.ru), та?симоти синну солии ташрифкунандагони oftob.com чунин аст: 12,7% — 19-24 сола; 8,5% — 25-30 сола; 5,41% — 31-35 сола. Аз ин ?о хулоса баровардан мумкин аст, ки ?исми асосии ташрифкунандагон дар синни 19-30 ?астанд.

Ба фикрам бештари ташрифкунандагон ин дониш??ёни Русия мебошанд, чунки бештари ма?ола?о ба забони русианд. Ба фикри шумо агар як хазинаи бое барои дониш??ёни То?икистон бунёд кунем, оё талабот пайдо мешавад, ё ки дониш??ён ба ин э?тиё? надоранд?

Сабаби бештари ташрифкунандагон аз Русия буданашонро ман дар лу?ат?о ва “разговорник”-?ои дар oftob.com дастрас буда мебинам. Барои дониш??ёни то?икзабон низ мавод?о дар сайт дорем, лекин ташриф бевосита аз То?икистон зиёд нест. Барои ман ин чунин маъно дорад, ки мо бояд дар масъалаи сифату ?а?ми маводи дар oftob.com мав?уда бояд кор кунем.
Э?тиё? ба маводи хуб ?ама ва?т ёфт мешавад, ба фикри ман.

Ч? ё к? ба шумо ил?ом мебахшад, ки шумо барои oftob.com ин ?адар ва?т ?удо мекунед? Шумо барои э?од кардани ма?ола?о барои oftob.com ч? ?адар ва?ти худро дар як р?з сарф мекунед?

Дар асл ба oftob.com ва?ти бисёр сарф намешавад. Технологияи навиштани маводи дарс? чунин аст. Ва?те ки оиди ин ё он мавз?ъ ба шогирдон дарс мег??, баъди чанд бор такрор кардан, мавод тайёр мешавад. Онро дар oftob.com нашр менамо? ва тамом. Маврид?ое мешаванд, ки мо??ои дароз дар сайт ягон чизи нав нашр намешавад. Аз ин сабаб дар м??лати та?рибан пан? сол ?амаг? ?амин ?амъ шудааст.

Гуфтед, ки ба шогирдон дарс мег?ед. Фаркият байни шогирдони ?озира ва шогирдони сол?ои пештара ?аст?

Албатта фар?ият ?аст. Масалан, дониш??ёни ?озира аз ?и?ати техник? бештар ?и?озонида шудаанд. Дарёфти компютер, ноутбук, модем, дастрас? ба Интернет чандин карат сабуктар гаштааст. Дигар фар?ият ин аст, ки ми?дори духтароне, ки ба ом?хтани касби барномасоз муносибати хело ?идд? доранд, афзуда истода аст.

?ангоми дар гур?? кор кардан, яъне оиди як масъала сарукор доштан ба шумо кадом сифат?о ёрдам меди?ад?

Мутта?ид ва дар м??лати т?лон? бо ?ам ниго? доштани гур??и барномасозон кори мушкил аст. Лекин он замоне, ки гур?? мав?уд асту дар он ?амдигарфа?м? аст, кор хело хуб ва тез и?ро мешавад. Дар ин ?олат пеш аз о?ози ин ё он кор ба та?симоти ме?нат ва на?шагирии пешак? а?амият додан лозим аст. Та?риба нишон дода истода аст, ки ман дар ин ?аб?а ма?орати хуб ?ан?з надорам.

?авасманд? аз ин стартап барои шумо аз чист?

Аз як тараф, дар тамоми дунё олимон, му?андисон, мутахассисони со?а?ои гуногун к?шиш мекунанд, ки исте?солкунадагони мол?ои гуногуни hi-tech бошанд. Аз тарафи дигар, вебсайтро метавон тавассути олот?ои гуногун (компютер, нетбук, смартфон ва ?айра) ташриф намо?. Яъне ?аргуна вебсайт ин як намуд нати?аи технология?ои ?озиразамон аст. Дарки он, ки ту натан?о истеъмолкунандаи hi-tech буда, балки ?обили исте?соли моли ба он наздик ?аст?, ?исси ифтихор мебахшад.

Шумо гуфтет, ки боз як лои?а бо ном Oftob.ru доред, ин ч? гуна лои?а аст?

Oftob.ru ин лои?аест оид ба ?алли масъала?ои математик?. Он пурра ва аз ибтидо ба забони рус? аст. Ин лои?а барои ман ва шарикони ман ?амчун як сан?иш аст. Мо ба худ нишон додан? ?астем, ки барои аудиторияи русзабон, ки чандсад миллиона аст, як манбаъи номдор ва муфид офарида метавонем.

На?ша?ои шумо ?амчун асосгузори ин платформа дар 5 соли оянда ?

Яке аз ма?сад?о ин дар масъалаи му?тавои сайт (ч? мавод?ои таълим? ва ч? лу?ат?о) ба савияи нави ми?дор? ва сифат? баромадан аст. Аз тад?и?от?о маълум аст, ки байни сифату ми?дори маводи вебсайт ва ми?дори ташрифкунандагони он ало?амандии зич мав?уд аст. Орзу дорам ва?те мерасад, ки дар як р?з ба oftob.com 10 000 нафар истифодабаранда ташриф мекунанд.

Ба фикри шумо барои ч? барномасозони ма?алл? ?ан?з лои?а?ои дар ми?ёси ?а?он пазируфташударо бунёд накардаанд, ба монанди Facebook, Google, Microsoft ва ?айра?

Ба ин савол ?авоби са?е? дода наметавонам. Лекин фикри мушаххаси худро баён мекунам.

Барномасозони ма?алл? дар аксарияти ?олат?о чунин таълиму тарбия мегиранд, ки он?о бояд ба ягон корхона ва ё ширкат ба кор раванд. Дар он?о ба он?о ин ё он масъалаи ми?ёси ма?ал? гузошта мешавад. Дар нати?а моли ми?ёси ма?алл? ?осил мешавад. Тарзи дигари рафтор низ мав?уд аст. Барномасоз метавонад худ барои худ ин ё он масъаларо гузорад ва аз болои он барои худ кор кунад. Лекин барои дарки мав?удияти имконияти чунин тарзи рафтор ва ?абули чунин тарзи коргузор? сол?о гузаштанаш мумкин аст. К?то? карда г?ем, барномасоз бояд орзу дошта бошад. Орзу оиди офаридани моле, ки ма?були ?а?он гардад. Истодагар? дар ро?и амал? гардонидани орзу боз як тарафи масъала аст.

Як чизи дигар. Системаи бонкие, ки имр?з?о дар То?икистон амал мекунад, инфраструктураи техникие, ки мо дорем (ман дар назар дорам дастрасии Интернет ва имконияти харидани модем, компютер, ноутбук ва ?айра), ?ама имконият меди?анд, ки барномасозон бо аутсоурс, фриланс, кори фосилав? маш?ул бошанд. Лекин ми?дори чунин барномасозон пан?ашумор аст. Барои он ки аксарият фикри имконпазир будани ?амаи инро ?абул карда наметавонанд. Миллион ба?она тайёр аст ва ба сад соли наздик мерасад.

Яъне решаи набудани лои?а?ои дар ми?ёси ?а?он пазируфташуда ин дар ?а?онбин? ва надоштани малакаи кофии барномасозони ма?алл? аст, ба фикри ман. Айб пурра дар сари худамон аст.

Дар ?аёт шумо бештар чиро ?иматтар ме?исобед?

Сул?, саломат? ва амал.

Ташаккур барои с??бат, умедворем, ки са?ми шум одр ин со?а албатта ?адрдони карда мешавад.

Сул?, саломат? ва барои кор орзумандам.