• Home
  • Дар бораи мо
  • Тамос
  • TajikTajik
    • EnglishEnglish
    • RussianRussian

Информационные технологии в Таджикистане

  • Бахши давлатӣ
  • Бонк
  • Интернет
  • Маориф
  • Мусоҳибаҳо
  • Телеком?о
  • НОКА
  • Ҷои холии кор
Home 2015 Январь Терминологияи компютер? ва ТИК

Терминологияи компютер? ва ТИК

Баъд аз сол?ои 1928-1930 — гузаштан аз ?уруфоти форсии то?ик? ба ?уруфоти лотин? ва сол?ои 1939-1940 аз ?уруфоти лотин? ба кирил? дар ?ум?урии Точикистон душвори?ои ?у?атгузор? пайдо шуд. Локин баъд аз ?абули ?онуни забони то?ик? дар 1991, имлои то?ики р? ба с?и бе?буди овард.

Ба?ри рушди фар?анги иттилоот? ва имлои забони то?ик?, ки ал?ол рушд ёфта истодааст, мо хостем номг?и асосии терминалогияи компбтериро нашр намоем.

Агар дар ин ?адвал ягон хатоги ё камбуди дарёфтед, шумо метавонед ба мо нависед. Са?ми ?ар яки шумо барои бе?буди сохтани лу?ати компютер? ё ин ки терминалогияи технология?ои иттилоотиву коммуникатсион?/компютери зарур аст.

Access дастрас? ??????
APN (точка доступа) ну?таи дастрас? ????? ??????
Application (приложение, эппс) абзорак ??????
Attachment пайваст, замима ?????? ?????
Back-space тугмаи баргашт ????? ?????
Batch communication(s) (пакетная передача данных) инти?оли бастаии дода?о ?????? ?????? ??????
Browser мурургар ??????
Computer роёна ??????
Cursor (курсор) пайкон, нишонгар ?????? ??????
Database (база данных) пойго?и дода?о ?????? ??????
Dial—up connection (коммутируемое соединение) иттисоли телефун? ????? ?????
Domain домана ?????
Download боргир? ???????
File парванда ??????
Folder п?ша ????
Hacker рахнагар ??????
Hardware сахтафзор ????????
Help ро?намо ??????
Information communication technologies (ICT) фанноварии иртиботот ва иттилоъот (фово) ?????? ??????? ? ???????? (????)
Install насб кардан ??? ????
Internet service provider фаро?амсози хадамоти интернет ???????? ????? ???????
Internet traffic тараддуди интернет? (тараддуд ба маънии омадушуд ё рафтуомад аст) ???? ????????
Keyboard саф?акалид, тахтакалид ????????? ????????
Like (in Facebook) Меписандам (пешни?од: «писанд» бе?тар аз «меписандам» аст) ???????
Link (ccылка) Пайванд ?????
Login Вуруд ????
Logout Хуру? ????
Mouse (мышка) М?швора ???????
Network (сеть) торона, шабака ??????? ????
Online бархат(т) ????
Operating system сомонаи омил, системомил ??????? ????? ?????????
Password (пароль) Гузарвожа ???????
Portal Дарго? ?????
Printer Чопгар ?????
Provider Фаро?амсоз ????????
RAM (Random Access Memory) рам (?ДТ — ?офизаи дастрасии тасодуф?) ?? — ?????? ?????? ??????
Search (поиск) ?усту?? ??????
Search еngine (поисковая система Google, Yahoo! etc) ?усту??гар ????????
Send фиристодан (амр?: «Бифирист») ???????? ????: ?????
To share ?амхон кардан; ба иштирок гузоштан ?????? ????? ?? ?????? ??????
Software Нармафзор ????????
Space bar (пробел) тугмаи фосила ????? ?????
Spam ?арзнома ???????
Support Пуштибон? ???????
System (система) Сомона ??????
Tag барчасп ?????
To attach пайваст кардан, замима кардан ????? ????? ????? ????
To download боргир? кардан, пиёда кардан ??????? ????? ????? ????
To upload боргузор? кардан, коштан ???????? ????? ?????
Upload боргузор? ????????
User Корбар ?????
User name номи корбар ??? ?????
Weblog Торнигор ???????
Website торнамо (на торнома), вебго? ??????? ?????
Wireless connection (беспроводная связь) иттисоли бесим, иртиботи бесим ????? ?????? ?????? ?????
Hyperlink Абарпайванд — Навъе пайванд, ки рўи калимот ва ашколи як са?ифаи Веб дар назар гирифта мешавад. Ва ба хонанда имкон меди?ад, ки ба соддагй аз як са?ифа ба са?ифаи дигар гузарад.
Hypertext Абарматн — Матне, ки шомили абарпайванд?ост ва ба корбар ичозат меди?ад, ки ба осонй аз матне ба матни дигар биравад.
Tool Абзор — Яке аз гузина?ои тасвирй, ки ба кумаки он метавон ба имконоти ихтисосии як нармафзор даст ёфт.
Redo Аз нав — Яке аз гузина?ои навор, ки боиси такрори охирин фармони ичрошуда мешавад. ( Повторить).
Trojan horse Аспи троянй — Бадафзоре, ки худро нармафзори ?онунй чилва меди?ад. (Вирус).
Device Афзора — ?ар дастго? ё чизи дигаре, ки ба роёна пайваст шавад. Девайс. (Барои мисол «модем»).
Device driver Афзорарон — Чузъи нармафзоре, ки додарасониро дар афзораи чонибй ё иртиботй назорат мекунад.
Joystick А?рамак — Афзораи ишораии а?раммонанде, ки дар ?ама чи?ат?о ?аракат мекунад ва ?идояткунандаи ишорагар ё дигар нишона?ои намоишй аст.(Чойстик).
Malicious ware Бадафзор — Нармафзоре, ки барои тасаллут бар сомонаи омили роёна ё осеб расонидани он бидуни ого?й ё таъбиди корбар ба кор меравад. (Масалан: Вируси «Аспи троянй»).
Add on Барафзо — Барномае, ки бо та?йири кўчак дар барномаи пешин мўчиби бе?буди он мешавад ва вижаги?ои тоза ба он мебахшад.
On line Бархат — Вазъият ё ?олати васл будан ба роёнаи марказй.
Copi and paste Бардор ва бичаспон — Рўбардоркунй аз шайъе, ё матолибе аз як чо ва гузоштани он дар чои дигар.
Cut Буридан — Чудо кардани ?итъае аз матн ё нигора барои ?азф ё чобачоии он.(Вырезать).
Computer programming Барномасозии роёнай — ?унар ва илму фанни та?ияи барнома?ои роёнай. (Компютерное программирование).
Antivirus sotware Барномаи зиддивирус — Барномае, ки мў?тавиёти диски сахтро чўстучў мекунад, то бадафзор?ои он, бавижа вирус?оро пайдо кунад, аз байн бибарад, ё бекор намояд. (Барои мисол, «Касперский» ё «Nod32»).
Banner Барнамо — Навъе ога?й, ки маъмулан ба сурати мустатили собит дар чой?ои муайяне аз са?ифаи Веб намоён мешавад. (Баннер).
Go Бирав — Яке аз гузина?ои наворабзор /tool bar/, ки дастури рафтан ба нишонаи таъиншударо меди?ад.
Export Бурунбурд — Яке аз зергузина?ои парванда, ки барои ирсоли як парвандаи ?амро? бо та?йири ?олаб аз нармафзори чорй ба нармафзори дигар ба кор меравад. (Экспорт).
Output Бурундод — Иттилооти тавлидшуда ба василаи барномаи роёнай.(Ба истило?и русй: «Выход»).
Clipboard Буридадон — Парванда, ё бахше аз ?офиза, ки дода?о, пеш аз он ки дар ма?алли дигар рўнавишт гарданд, мува??атан дар он чо ниго?дорй мешаванд.
Close Бастан — Яке аз зергузина?ои парванда, ки барои поён додани кори парвандаи чорй истифода мешавад.
Exsploit Ба?рачў — Нармафзоре, ки ба ?ифра?ои амниятии сомона ё нармафзор?ои дигар нуфуз ва аз он?о истифода мекунад.(Мисол: «Internet Exsplorer» ё «Opera»).
Real-time Бедиранг — Вижагии амалиёте дар як сомона, ки дар он мачмўи замон?ои куниш ва вокуниши як во?иди амалиётии чорй бузургтар аз ?адди аксари таъхири мачоз бошад.
Maximize Бешина кардан — Табдили андозаи равзана ба бузургтарин ?адди он, ки маъмулан тамоми пардаро дар бар мегирад.
Open Боз кардан — Яке аз зергузина?ои парванда, ки барои кушодани парвандаи мавчуд ба кор меравад.(Открыть).
Cut and paste Бибур ва бичаспон — Чудо кардани як шайъ ё матлаб аз як чо ва гузоштани он ба чои дигар.
Web cam Веббин — Дастго?и тасвирбардорй, ки ба роёна васл мешавад ва бурундоди он ?обили дарёфт ва дидан дар му?ити Интернет аст. (Вебкамера).
Web site Вебго? — Маконе дар Интернет, ки шахс ё ширкате иттилооти худро дар он ?арор меди?ад. (Вебсайт).
Weblog Вебнавишт — Ёддошт?ои шахсй дар му?ити Веб ба тавре ки барои ?амагон ?обили дастрасй бошад.(Веблог).
Web TV Вебизион — Сомонаи пахши барнома?ои телевизионй дар му?ити Веб.
Undo Вогард — Яке аз гузина?ои навор, ки боиси бекор шудани охирин фармони ичрошуда мегардад.(Отменить).
Word Вожапардоз — Нармафзори махсуси вожапардозй (Ворд).
Interface Восит, миёно — Марзи муштарак миёни ду ё якчанд сомона, ки имкон меди?ад ду сомона (инсон ё мошин ) ба нав?е бо якдигар муртабит шаванд, ки битавонанд бо ?ам кор кунанд. (Интерфейс).
Input Вурудй — Сахтафзоре, ки барои вуруди дода?о ба сомона тарро?й мешавад.(Вход).
Internet Интернет — Шабакаи ча?онии роёна?ои муташаккил аз теъдоди зиёди шабакаи роёнаии ба ?ам пайваста ва густарда дар сат?и ча?он.
Minimize Камина кардан — Табдили андозаи равзана ба хурдтарин ?адди он.
Encoder Кодбанд — Шахс, ё барнома, ё нармафзор, ё дастго?и табдили иттилоот ба сурате дигар ва бар асоси рамзгузории муайян.
Decoder Кодкушо — Шахс, ё барнома, ё нармафзор, ё дастго?и мубаддалкунандаи иттилооти рамзбандишуда ба сурати пеш аз рамзбандй.
Modem Модем (Шакли ихтисоршудаи «модулятор-демодулятор) — Василае барои табдили иттилооти ра?амй ва дугонй ба аломат?ои савтию намой дар хутути телефон.
Mouse Муш — Дастго?и электронии хурде, ки ба роёна пайваст мешавад ва бо ?аракат додани он битавон маконнаморо рўи саф?аи намоиш чо ба чо кард ва бо тугма?ои он ба система фармон дод.
OCR-optical character recognition Навиштахонии нурй — Муба??асе дар роёна,ки ба хондани худкори матни чопй ё дастнавис ва табдили он ба сурати ?обили пардозиш барои роёна мепардозад. ) ОКР.Система распознавания речи).
View Намо — Сурати намоишии са?ифаи намоиши шомили равзана?о, гузинагон ва на?шак?о.
JPEG-Joint Photographic Experts Group Намодис — Стандарти ?олаби парванда, алгоритми стандарти созмони ча?онии стандарт ва итти?одияи байналмилалии мухобирот барои тасвир?ои собит, ки ба далели ?обилият?ои олии фишурдасозй бисёр роич аст.
MPEG-Moving Picture Experts Group Намово — Мачмўае аз стандарт?ои созмони ча?онии стандарт ва итти?одияи ча?онии мухобирот барои фишурдасозии савт?о ва тасвир?ои мута?аррик.
LCD-liquid crystal displau Намоишгари булўри моеъ. Намоб — Навъе намошгари муташаккил аз ду вара?аи моддаи ?утбанда, ки ма?лули булўри моеъ миёни он ду ?арор дорад. ( ЖКД- Жидко-кристалный дисплей).
Software Нармафзор — Мачмўае муташаккил аз барнома?о ва ?авоид ва рўя?о ва мустанадоти марбут ба амалиёти як системаи додапардозй.
Icon На?шак — Тасвири кучак ба рўи са?ифаи намоиш, ки намояндаи шайъ ё барномае бошад. (Икон).
Address Нишонй — Адад ё намоде, ки макони муайяне аз ?офизаро мушаххас кунад ва бо ручўъ ба он битавон ба мў?тавои он макон даст ёфт.(Адрес).
URL-uniform resource locator Нишонии Веб — Мачмўае аз нависа?о, ки макон ё нишонии муайяне дар интернет ва ро?и дастёбй ба он манбаъро нишон меди?ад.
MP3-Motion Picture…3 Ово-3 — Алгоритми фишурдасозии ра?амии савт, ки ба зарб?ои фишурдасозии 12 мерасад ва дар айни ?ол кайфияти садоро ?ифз мекунад. (МП3).
Home page О?оза — Нахустин са?ифаи иттилооти як фард ё созмон дар шабакаи интернет.
Link Пайванд додан — Иртибот додани ду чузъ нармафзор ё сахтафзор.
File Парванда — ?олаби иборат аз дода?ои муайян дар шакли матн, аъдод ва тасвир?о. (Файл).
Anti-spam Под?ирз — Мачмўаи равиш?ои му?обила бо нома?ои электроникй, ки бе ичозати шахс ва маъмулан барои эчоди мушкил фиристода мешаванд. (Анти-спам).
Monitor Поишгар — Дастго?е барои поидан ва намоиши мушо?ида?ои фаъолият?ое дар сомонаи пардозишй ба манзури та?лил?ои баъдй.
Window Равзана — Ма?дуда?ои мустатили шакл дар парда, ки намоишгари кори муайяне аст.
Internet Service Provider.ISP Расонандаи хадамоти интернетї. РХИ. — Ширкате, ки дастрасй ба хадамоти интернетиро барои корбарон фаро?ам месозад.
Hacker Рахнагар — Даст ёфтани ?айримачози шахсе ба дода?о, ки маъмулан ба ?асди тахриб ин корро мекунад.(Хаккер).
Microchip Резтароша — Тарошае дар ми?ёси микроскопй. (Микрочип)
Driver Ронанда — Барномае, ки афзораро ба кор меандозад ва ?идоят мекунад.(Драйвер).
Computer Роёна — Дастго?е барои пардозиши худкори дода?о.(Компютер).
Notebook computer Роёнаи китоб? — Роёнаи шахсии кучак, сабук ва ?обили ?амл, ки маъмулан ба андозаи як китоб бошад. /Ноутбук).
Operating system Сомонаи омил — Барномае барои мудирияти бахш?ои сахтафзорй ва нармафзории роёна. (Операцонная система).
Database management system.DBMS Сомонаи мудирияти додагон. СМДГ — Сомонае барои пуштибонй аз эчод ва дастёбй ва ниго?дорй ва назорати додагон ва тас?или ичрои барнома?ои корбурдй бо ба?рагирй аз дода?ои ин додагон.
Hardware Сахтафзор — Куллияи ачзои физикии роёна аз ?абили бахш?ои электроникй ва электромагнитй монанди тахтамадор ва дастго??ои чонибиву вурудию хуручй. (Платы «вход»-«выход»).
Circuit board Тахтамадор — Са?фае аз чинси пластика, ки барои ?арор додан ва муттасил сохтани мачмўае аз тароша?о ва дастго??ои дигар дар роёна ба кор равад. (Плата).
Chip Тароша — ?итъаи кучаке аз силис ё мадор?ои электрикии мучтамаъ, ки дар сохти роёна ба кор равад. (Чип).
Full screen Тамомпарда — Андозае аз равзана, ки тамоми пардаро фаро мегирад. (Полный экран).
 

 

Jan 12, 2015Suhrob N.
Дар То?икистон нахустин конфронси OpenCon 2014 барпо шуд?укумат андози аксизиро аз ширкат?ои мобил? доим? кард
You Might Also Like
 
Зарнигор Ра?абова — Сафири ?авонони То?икистон дар СА?А
 
Чи тавр ало?аи мобил? инклюзиви буда метавонад

Добавить комментарий Отменить ответ

Картинка профиля Suhrob N.
Suhrob N.

Сделайте мир лучше с креативных вещей.

Status8 years ago БлогҳоКомпютер, Лу?ат, Тар?ума, Терминология368
  • en  English
  • ru  Russian
  • tj  Tajik
0
GooglePlus
0
Facebook
0
Twitter
0
Linkedin
Активные колумнисты
Рисунок профиля (Jamshed Marupov)
Рисунок профиля (Farishtamoh Gulova)
Рисунок профиля (Firdavs Yormatov)
Рисунок профиля (Suhrob N.)
Рисунок профиля (Bakhtiyor Bahriddinov)
Рисунок профиля (Firdavs Umarjonov)
Рисунок профиля (Yahya Qurbani)
Рисунок профиля (Khushruz Hazratkulov)
Рисунок профиля (muhtasham)
Рисунок профиля (Farhod Pulatov)
Рисунок профиля (Jafar Urunov)
Рисунок профиля (Orif Jr.)
Рисунок профиля (Daler Bahritdinov)
Рисунок профиля (Erkin Kholmatov)
Рисунок профиля (Dilrabo Shukri)
Наша рассылка
Подпишитесь на нашу рассылку, чтобы получать последние новости и события
* = required field
КАЛЕНДАРЬ СОБЫТИЙ

There are no upcoming events at this time.

Следите за нами на Твиттере
My Tweets
Популярные
RSS ИТ блоги
- 2013 — Company ICT4D.TJ.
This material is Open Knowledge Лицензия Creative Commons
Content on this site, made by ICT4D.TJ, is licensed under a
Creative Commons «Attribution-NonCommercial-ShareAlike» 4.0 International License
.