Зан?ои му?о?ири То?икистон

Дар ?ум?урии То?икистон му?о?ирати ме?натии берун? ва ?ам му?о?ирати ме?натии дохил? бинобар зи?д шудани шумораи а?ол? ва ма?дудияти бозори дохилии ме?нат мавриди ни?з ?арор гирифтааст. То имрўз му?о?ирати ме?нат? дар ?ум?урии То?икистон ба и?тисодиёти мамлакат ?ам таъсири манф? ва ?ам таъсири мусб? мегузорад. Пеш аз ?ама ин таъсир ба шумора ва ?ойгиршавии а?ол? ва рушди исте?солот дар кишвар мебошад.
Омил?ои асосии аз дохили кишвар ба бозори байналмилалии ме?нат равон шудани ?увваи кор? ин?о мебошанд:

• сат?и пасти музди ме?нат;
• сат?и баланди бекор? махсусан дар байни ?авонон;
• камбизоат?

Ин омил?о боиси он гардидаанд, ки бештари ша?рвандони кишвар р?й ба му?о?ирати ме?нати оварда, оилаи худро дар Ватан монда ба сафар мебароянд. Новобаста аз он, ки конвенсияи байналмилал? оид ба ?ифзи ?у?у??ои ме?наткашон ва аъзои оила?ои он?о масъала?ои таъмини ?у?у? ва озоди?оро пешбин? намудааст, аммо бештари му?о?ирон аъзияти на тан?о ?исмон? балки р??? низ мекашанд.

Дар яке аз мусо?иба?ои худ ба «Озодагон» Иззат Амон, ра?бари Итти?оди ?авонони то?ик дар Русия гуфт, ки:

Бар асоси он оморе, ки дар даст дорем, солона 3 ё 3,5 ?азор ?асади ?амватани худро ба кишвар инти?ол меди?ем. Аз ин нишондод 40-50 дарсади он?оро марги ма?бур? ташкил меди?ад. Аксари ?асад?оро азбаски имкон нест, мо наметавонем ба кишвар инти?ол ди?ем ва он?оро дар г?ристони то?икон, ки дар вилояти Твер ?ойгир аст, ба хок месупорем.
Албатта, шумораи да?и?, ки чанд то?ик аз с?и миллатгароён кушта шудаасту чандтои дигар бо марги таби? мо ин оморро надорем ва тан?о метавон гуфт, ки аз ?амин 3,5 ?азор тан?о 1,5 ?азор нафари он?о бо марги ма?бур? ?они худро аз даст меди?анд.

Боиси ?айд аст, ки зан?о аз му?о?ирати шав?аронашон бештар мушкилот мекашанд, ин ?ам мушкилоти э?сосот? ва зиёд гардидани ?а?ми ??дадори?ояшон (зиёд шудани сарбор? оид ба тарбияи фарзандон, ниго?убини аъзоёни бар?омондаи оила?о ва таъмини фаъолияти ?аётии хонавода?о) мебошад. Аксари занон – аъзоёни оилаи му?о?ирон дар ?олати набудани шав?ар ё бо ягон сабаби дигар пул равон накардани он?о, ба мушкилот р? ба р? мешаванд. ?амчунон занон дар хо?агии кишоварз?, ки душвор ва каммузд мебошад кор мекунанд, ёфтани кори муносиб ва сердаромад барои занон хеле мушкил аст. Худи занон ба маш?улият дар бизнеси хурд, ?ам дар шакли со?ибкор? ва ?ам дар шакли шу?л ба ёфтани кори муносиб бештар тава???? доранд.

Му?о?ирати ме?натии мардон ба тарбияи фарзандон таъсири ?идд? мерасонад, дар айни замон бад шудани маълумоти он?о ва па?н гардидани ме?нати к?дакон мебошад.

Чуноне, ки созмони байналмилалии ме?нат дар ?исоботи та?лил? ва та??и?отии худ, соли 2007 ?айд намудааст:

Фарзандони оила?ои му?о?ирони ме?нат?, махсусан бача?ое, ки саъй менамоянд падар?ояшон ва бародарони калонашонро иваз намоянд, барва?ттар ба фаъолияти кор? о?оз менамоянд

Тиб?и маълумоти Хадамоти му?о?ирати назди ?укумати ?ум?урии То?икистон теъдоди умумии му?о?ирон дар соли 2012 ба 877335 нафар расида, аз он?о 124007 нафарашонро занон ташкил меди?анд.Кишвари асосии ?абулкунандаи му?о?ирони то?ик Федератсияи Россия мебошад, ки дар ?удуди он зиёда аз 92,1 фоизи му?о?ирон фаъолияти кор? мебаранд ва аз ?умлаи он?о 11,5 фоизашонро занон ташкил мекунанд.

?амчунин ша?рвандони аз синни 63 болотар низ р? ба му?о?ирати ме?нат? овардаанд. Шумораи умумии ин навъи а?ол? 9511 нафарро ташкил меди?ад, ки аз он?о 1486 нафар ё 15,6 фоизи шумораи умумиро занон ташкил меди?анд. Чуноне, ки мебинем ?амдиёрони мо новобаста аз синну солашон р? ба му?о?ират оварда ?аракат мекунанд фоидае ба даст оваранд. Агар синну соли занон-му?о?иронро ба ?исоб гирем, пас тасвири зерин пеши назар меояд:

?айд кардан бомаврид аст, ки аз шумораи умумии шахсони аз ?ум?ур? берунрафта 673434 нафарашон ба ?ум?ур? баргаштаанд, ки аз он?о 564130 нафар мардон ва 109304 нафар занонро ташкил меди?анд. Аз шумораи умум? 189198 нафар ё 33,5% мардон, 14703 нафар ё 11, 8 % занон дар хори?а бо?? монда бо саба?ои гуногун барнагаштаанд. Ба таври дигар гўем, 203901 нафар, ё 23, 2 % шумораи умумии аз ?удуди ?ум?ур? баромадагон ба кишвар барнагаштаанд.

?айд намудан бомаврид аст, ки шумораи му?о?ирони занон р?з то р?з афзуда истодааст. Нишонди?анда?ои му?о?ирати ме?натии занон, сол?ои 2003 -2012:

Соли 2013 дар вилояти Хатлон шумораи заноне, ки ба ти?орат маш?ул буданд зиёда аз 3,6 ?азор ва дар ВМКБ бошад 2,1 ?азор нафарро ташкил медоданд. Шумораи занони бекор бошад дар аввали соли 2013, ки аз ?ониби ма?омоти шу?л ба ?айд гирифта шуда буданд 13,9 ?азор нафарро ташкил медоданд.

Новобаста аз ин боиси хурсандист, ки занони мо ба тамоми мушкили?о ниго? накарда ?ойи худро дар ?омеаи имр?за дарёфт намуда, р? ба ояндаи дурахшон менамоянд.

Сарчашма: Ма?ола?ои та?лилии Агентии омор? назди Президенти ?ум?урии То?икистон