Смартфон?ои ?авонони то?ик: Дастёр, манбаи дониш ё фа?шо?

Як паж??иши нав дар бораи истифодаи телефон?ои ?амро? дар То?икистон маълум кардааст, ки бештар аз 66 % ?авонон тарафдори истифодаи телефони ?амро? дар ?араёни таълим ?астанд.

Дилафр?з Ра?имова , як дониш??и то?ик ?ангоми дарс пин?он? аз устоди донишго? дарси ?ро сабт мекунад, то ва?ти зарурат гуфта?ои ом?згорро дарсро аз бар намояд. Дилафр?з медонад, ки дар сурати ошкор шудани ин кораш дар бало мемонад, вале барои осон шудани ом?зиши дарс, «?он»-и смартфон ва телефони ?ушманди «Самсунг»-ашро дар хатар мемонад.

Шумораи Дилафр?з?о дар То?икистон, ки 7 миллион корбари телефони ?амро? ва бештар аз 140 ?азор дониш?? дорад, зиёдтар мешавад. Ин ?ам дар ?олест, ки дониш??ёну хонандагон дар То?икистон ?а? надоранд, ?ангоми дарс телефони ?амро? ба кор баранд. Баъди онки устодони донишго?у мактаб?ои То?икистон аз занги пайвастаи телефон?ои дониш??ёну хонандагон ?ангоми дарс?о ба дод омаданд ва Вазорати маорифи То?икистон чанд сол пеш фармон дод, ки дониш??ён телефони ?амро? нагиранд ва хонандагон аслан ба мактаб телефон наоранд. Барои ин кор ?арима ?ам мекунанд.

ТЕЛЕФОН — МАДАДГОР

Як паж??иши нав дар бораи истифодаи телефон?ои ?амро? дар То?икистон маълум кардааст, ки беш аз 66 дар сади ?авонон тарафдори истифодаи телефони ?амро? дар ?араёни таълим ?астанд ва чунин мешуморанд, ки истифодаи он ба та?сил манфиати зиёд дорад. Рустам ?осимов, ра?бари Бунёди Интернет дар То?икистон аз муаллифони ин та??и?ест, ки нати?а?ояш чанде пеш чоп шуд. ? дар ин бора ба Радиои Озод? гуфт:

?«Дар тад?и?от мо пеш аз ?ама ?авон?оро ?алб кардем ва ?исми зиёди он?о дониш??ён буданд. ?авонон барои та?сил аз смартфон?о ба таври васеъ истифода мебаранд, ?оло онки мутаасcифона дар То?икистон истифодаи телефон?ои мобил? дар ?араёни таълим умуман манъ карда шудааст. Бо ву?уди он дониш??ён смартфон?оро ба та?сил дар хона?ояшон ба таври васеъ истифода мебаранд. Имкон доранд, китоб?ои аудио? истифода баранд, имконияти пайдо кардани маводи иловагии таълимиро доранд. Гуфтан лозим аст, ки смартфон, ?амон компютер аст, ягона фар?ияташ ин аст, ки экранаш хурд аст.»

Аз миёни 1500 нафаре, ки пурсида шудаанд, та?рибан 21 дар сад тавсия додаанд, ки истифодаи телефони ?амро? барои сабти дарс?о муфид аст, та?рибан 21 дар сад гуфтаанд, ки г?ш кардани китоб?ои савт? низ барои хонанда?о судманд мебуд. Та??и?и Бунёди Интернет ва созмон?ои хори?ии МаСуД ва Махити.орг нишон додааст, ки бо ву?уди камбизоат будани бисёре аз мардум дар То?икистон, телефон?ои ?ушманд ?ойи телефон?ои маъмулиро танг кардаанд ва ?оло 64 дар сади мардум смартфон ва 36 дар сад телефони маъмул? доранд.

ТЕ?И ДУДАМА?

Мадина Расулзода, сокини ша?ри Душанбе, ки ба ?айси мушовири ти?орат? кор мекунад, мег?яд, ?оло бо истифода аз смартфонаш забони олмон? меом?зад. ? тарафдори истифодаи телефони ?амро? дар ?араёни таълим аст, вале:

?«Кордро метавонед, ?ам ба манфиат ва ?ам бар зарари худ ба кор баред. Айни чиз бо смартфон?о низ ?аст. Агар инсон телефон?ои ?ушмандро барои пешрафти худ истифода барад, бисёр хуб аст. Вале агар смартфонро ба дасти к?даке, ки биди?ем, ки а?лаш чизеро намегирад, ? метавонад ва?ташро бо бози?ои а?ма?онае талаф кунад, ки барои рушди зе?нии ? ?е? манфиате надоранд. Барои ?амин дар мактаб?о бояд бача?оро назорат кунанд ва ё фа?монанд, ки ба ?айр аз бози?ои беманфиате, ки дар телефон?ои ?ушманд ву?уд дорад, дар он метавонанд, замима?ои муфиди ом?зиш? пайдо кунанд. Ман мухолифи он нестам, ки дар мактаб?о телефон?ои ?ушманд истифода шавад, вале айни замон бояд ба бача?о фа?монда шавад, ки ин телефон?оро барои инкишофи худ ба кор баранд.»

Телефон?ои ?ушманд акнун дар То?икистон абзоре шудаанд, ки корбарон аз имконоти васеи он, аз ?умла дастрас? ба Интернет, пайдо кардани ро?, аксбардориву наворгир?, муомилоти бонк? ва назорати фарзандро истифода мекунанд. Аз ?умла 26 дар сади ?авонон смартфон?оро барои дастрас? ба Интернет ва та?рибан 11 дар садашон барои гирифтани иттилооти нав ва бештар аз 36 дар сад ?амчун васила барои муошират ба кор мебурдаанд. Фаррух Охунов,?авони то?ик, ки са?ифаи «Андроид То?икистон»-ро дар Фейсбук боз кардааст, смартфонро абзори бе?амто барои та?силу рушди зе?н? медонад:

«Смартфон пеш аз ?ама барои ман як дастёри хубе барои зиндаг? аст. Ман та?вими корамро дар он менависам, ?адафу идея?оямро менависам. Умуман барои осон кардани зиндагиам ба кор мебарам, ки иттилооти зиёдеро дар сар нига? надорам. Баъди ин ?ама телефони ?ушманд барои ман воситаи муоширату дигар чиз?о аст. Ман р?з?оеро дар ёд дорам, ки телефони маъмул? доштам, ин р?з?ои сахту душвор буд.»

НАЗАРИ ТАРАФИ МУ?ОБИЛ

Фаррух мухолифи истифодаи телефони ?амро? дар дарс?ост. ? мег?яд, ?оло бисёре аз ?авонони то?ик телефон?ои ?ушмандашонро барои тамошои видео ба кор мебаранд ва манфиати ин технология барои рушду такомули зе?нии худро намедоданд. Дар во?еъ шумо ?оло бахусус дар наво?ии То?икистон ?авонони зиёдеро мебинед, ки соат?ои дароз сарашон р?и телефон хам ба боз? маш?уланд ва ё дар шабака?ои и?тимо? бахусус Однокласники ва?т талаф мекунанд.

Хусрав Бобоназаров — як ?авони ёвон? ба Радиои Озод? гуфт, смартфони Самсунгашро асосан барои дарёфти иттилот аз Интернет истифода мекунад, вале ?авонони зиёде ?астанд, ки фа?ат маш?ули бозиянд ва ё дар Интернет аксу филм?ои фа?ш (порно) тамошо мекунанд. Як ом?згоре аз но?ияи ?исор ба Радиои Озод? гуфт, чанде пеш ?ангоми дарс ?авонеро дастгир кард, ки дар телефони ?ушмандаш филми порно тамошо мекард.

Дар То?икистон ?оло бештар аз ?ама ?авонони аз 21-то 32-сола телефон?ои ?ушманд доштаанд ва аксарияташон ?ам ба телефон?ои Нокиа бартар? медодаанд. Та?рибан 9 дар сади ?авонон телефон?ои Самсунг ва бештар аз 4 дар сад телефону смартфон?ои Sony-ро доштаанд.

Муаллифони та??и? дар бораи истифодаи телефон?ои ?амро? гуфтаанд, ки рушди босуръати Интернет ва дастрасии беш аз 100 фоиз? ба хадамоти телефони ?амро? дар саросари То?икистон имкони истифодаи васеи Интернет барои раванди таълиму та?сил дар кишварро фаро?ам мекунад, ба шарте ки манобеи дохилии таълим? ба мисли замима?ои ом?зишии то?ик? барои телефон?ои ?ушманд бисёртар шавад.

 

То?ири Сафар